Από την Dr.Forrest!
Ένα ίσως όχι και τόσο συχνό, αλλά σίγουρα τρομακτικό καλοκαιρινό ατύχημα των μικρών τετράποδων φίλων μας είναι το δάγκωμα από φίδι.
Στο ιατρείο μας μέχρι σήμερα έχουμε αντιμετωπίσει 3 περιστατικά δαγκώματος από φίδι σε σκύλους και όλα είχαν ευτυχώς αίσιο τέλος.
Στη χώρα μας υπάρχουν 7 είδη δηλητηριωδών φιδιών από τα οποία ως πιο επικίνδυνο θεωρείται η Οχιά. Το τσίμπημά της είναι αρκετά χαρακτηριστικό αφού αφήνει πίσω της σημάδια στο σημείο του δαγκώματος (2-3 μικρές τρύπες). Τα συνήθη σημεία δακγώματος είναι τα άκρα ( πόδια) , ή / και το πρόσωπο του ζώου. Πιο συχνά οι σκύλοι πέφτουν θύματα δαγκώματος φιδιού κατά τις καλοκαιρινές εξορμήσεις τους στη φύση όπου η περιέργειά τους τους οδηγεί στην ανακάλυψη φιδιών ή/και των φωλιών τους.
Τα φίδια επιτίθενται όταν νιώσουν απειλή. Όταν πατηθούν, χτυπηθούν ή νιώσουν απειλή στις φωλιές τους! Η εποχή αναπαραγωγής της Οχιάς είναι προς το τέλος Αυγούστου και γι'αυτό τα περισσότερα τέτοια ατυχήματα σημειώνονται αυτή την εποχή.
Αυτό που θα ήθελα να τονίσω ιδιαίτερα είναι πως κανένα περιστατικό δαγκώματος φιδιού ΔΕΝ είναι ίδιο με κανένα άλλο! Η πεποίθηση πως το δάγκωμα φιδιού αντιμετωπίζεται εύκολα και πολύ δύσκολα ένα ζώο πεθαίνει από το δηλητήριο των Ελληνικών φιδιών δεν είναι καθόλου σωστή.
Είναι βέβαια αλήθεια πως στην πλειοψηφία τους τα περιστατικά αυτά είναι αντιμετωπίσημα, όμως υπάρχουν και οι περιπτώσεις όπου οι επιπλοκές από το δάγκωμα του φιδιού στον οργανισμό του ζώου είναι τόσο σοβαρές ώστε να χρειάζεται ακόμα και μετάγγιση αίματος προκειμένου να σωθεί το ζώο. Ένα τέτοιο περιστατικό αντιμετωπίσαμε πέρυσι το καλοκαίρι στο ιατρείο μας και ευτυχώς η έγκαιρη διαπίστωση της αιμορραγικής διάθεσης του κυνηγόσκυλου που δαγκώθηκε από Οχιά και η μετάγγιση αίματος (από την γενναία και υπερήφανη κυρία της φωτογραφίας!!!!) του έσωσαν τη ζωή!
Η σοβαρότητα του δαγκώματος του φιδιού εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, οι σπουδαιότεροι από τους οποίους είναι η ποσότητα και η τοξικότητα του δηλητηρίου .
Η ποσότητα του δηλητηρίου αλλά και η σύστασή του εξαρτώνται από:το είδος του φιδιού, την ηλικία του, την εποχή του έτους, το χρονικό διάστημα που πέρασε από την τελευταία φορά που το ίδιο φίδι δάγκωσε κάποιο άλλο θύμα( δηλαδή την ποσότητα του δηλητηρίου που πρόλαβε να παράγει).
Να θυμάστε: δεν είναι όλα τα φίδια που συναντώνται στη χώρα μας το δηλητηριώδη ή το ίδιο δηλητηριώδη! Δεν είναι όλα τα φίδια που για κακή μας τύχη συναντάμε στο δρόμο μας Οχιές!
Οι συνέπειες για το θύμα εξαρτώνται κυρίως από το μέγεθος και τη γενικότερη κατάσταση της υγείας του θύματος, την κινητικότητα του θύματος μετά το δάγκωμα ( γι'αυτό και πρέπει να ακινητοποιούμε το ζώο που δαγκώθηκε από φίδι), το χρονικό διάστημα ανάμεσα στο δάκγωμα και την έναρξη θεραπευτικής αντιμετώπισης!
Τα συχνότερα αναγνωριστικά ΤΟΠΙΚΑ σημάδια του δακγώματος φιδιού είναι: οξύ ερύθημα ( κοκκίνισμα) και οίδημα ( πρήξιμο) στην περιοχή γύρω από το δάγκωμα, σημάδια από τα δόντια του φιδιού ( όχι υποχρεωτικά, ιδίως αν πρόκειται για νεαρό φίδι). Το οίδημα είναι συνήθως πολύ έντονο και εξαπλώνεται πολύ γρήγορα σε γειτονικά σημεία του σώματος.
Το δάγκωμα του φιδιού δεν πρέπει ποτέ να αφήνεται χωρίς κτηνιατρική φροντίδα και περιποίηση. Tα τοπικά συμπτώματα μπορεί γρήγορα να εξελιχθούν σε γενικευμένη ασθένεια. Το δηλητήριο των φιδιών έχει πρωτεολυτική, νευροτοξική και αιμολυτική δράση. Έτσι μπορεί ένα 'απλό' δάγκωμα φιδιού να προκαλέσει υπόταση και ταχυκαρδία, διαταραχές της πηκτικότητας του αίματος , ακόμα και θάνατο λόγω αιμορραγιών ή παρατεταμένων επιληπτικών κρίσεων.
Μερικές συμβουλές λοιπόν για τις πρώτες βοήθειες που μπορείτε να προσφέρετε στο ζώο σας αν πέσει θύμα τέτοιου δαγκώματος.
Ο πρώτος και βασικότερος κανόνας είναι η ΑΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ του θύματος.
Να θυμάστε: ζώο που δαγκώθηκε από φίδι θα πρέπει να ακινηποιηθεί αλλιώς θα διευκολυνθεί η εξάπλωση του δηλητηρίου.
Μια μάλλον εσφαλμένη άποψη είναι πως η σφιχτή επίδεση του άκρου που δέχτηκε το δάγκωμα, βοηθά στην αποφυγή εξάπλωσης του δηλητηρίου στο υπόλοιπο σώμα. Η σφιχτή επίδεση όχι μόνον δεν προσφέρει τίποτα, αλλά αντιθέτως μπορεί να έχει καταστροφικά αποτελέσματα λόγω της διακοπής κυκλοφορίας του αίματος.
Χάραγμα στο σημείο δαγκώματος είναι μια παλιά τεχνική που σίγουρα έχει τη λογική της, είναι όμως καλύτερα να γίνεται από τον κτηνίατρο με πολύ προσοχή. Και φυσικά ΣΕ ΚΑΜΙΑ περίπτωση δεν κάνουμε απόπειρα απομάκρυνσης του δηλητηρίου από το σημείο δαγκώματος με..............το στόμα μας!!!!!!!!
Αποφύγετε την επαφή των χεριών σας με το αίμα του ζώου που δάγκώθηκε από φίδι . Πιθανές αμιχές στο δέρμα σας μπορεί να επιτρέψουν την είσοδο δηλητηρίου.
Η χορήγηση κορτιζόνης είναι αμφιλεγόμενη. Κάποιοι υποστηρίζουν πως βοηθά, όμως είναι αλήθεια πως μπορεί να οδηγήσει και στη πρόκληση σηψαιμίας ιδίως αν δεν συνοδευτεί και από ταυτόχρονη χορήγηση ενδοφλέβιων αντιβιοτικών.
Η χορήγηση αντιοφικού ορρού είναι επίσης αμφιλεγόμενη λόγω των πιθανών αλλεργικών αντιδράσεων που μπορεί να προκαλέσει, διότι πρόκειται για χορήγηση ετερόλογων πρωτε'ι'νών που μπορεί να προκαλέσει σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις στο ζώο που δέχεται τον ορρό. Όταν αυτή αποφασίζεται, θα πρέπει να γίνεται μόνον από Κτηνίατρο και αν έχουν περάσει περισσότερες από 2 ώρες από το ατύχημα, τότε ο ορρός χορηγείται ενδοφλέβια.
ΣΤΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΜΑΣ ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΑΝΤΟΤΕ ΕΙΔΙΚΟΣ ΑΝΤΙΟΦΙΚΟΣ ΟΡΡΟΣ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΠΡΟΜΗΘΕΥΟΜΑΣΤΕ ΑΠΟ ΤΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΠΑΣΤΕΡ.
Χορήγηση ενδοφλέβιων υγρών και αντιβιοτικών.
Μετάγγιση αίματος. Αν το ζώο παρουσιάσει διαταραχές πηκτικότητας τότε είναι αναγκαία.
Στενή παρακολούθηση του ζώου από κτηνίατρο για τουλάχιστον 24 ώρες.
Να θυμάστε: το δάγκωμα φιδιού δεν είναι κάτι απλό. Ζητάτε πάντα τη συμβουλή και βοήθεια του κτηνιάτρου σας. Είναι αλήθεια πως το ζώο που δαγκώθηκε από φίδι ( στη Χώρα μας) ΔΕΝ πεθαίνει ακαριαία. Ο θάνατος όμως μπορεί να επέλθει λόγω επιπλοκών αν δεν εξεταστεί και βοηθηθεί από κτηνίατρο τις πρώτες ώρες μετά το δάγκωμα.
Μην αφήνετε ένα ζώο που δαγκώθηκε από φίδι αβοήθητο και σε καμία περίπτωση μην ακολουθήτε συμβουλές και 'γιατροσόφια' μη ειδικών που 'γνωρίζουν', διότι είχαν και οι ίδιοι ζώο που δαγκώθηκε από φίδι .......κάποτε!
Και μια ακόμα μικρή συμβουλή. Σίγουρα η συνάντηση με ένα φίδι στη φύση είναι ιδιαίτερα δυσάρεστη και ανεπιθύμητη, όμως τα φίδια έχουν και αυτά το ρόλο τους στην φύση στον έλεγχο του πληθυσμού των τρωκτικών. Τα φίδια μας φοβούνται όσο τα φοβόμαστε και εμείς. Αν συναντήσετε στο δρόμο σας ένα φίδι το οποίο δεν σας απειλήσει, απλώς συνεχίστε το δρόμο σας και να είστε σίγουροι πως και αυτό θα κάνει το ίδιο!
ΚΑΛΕΣ ΔΙΑΚΟΠΕΣ!